Bilirkişi Raporu Nedir ? Ne İşe Yarar ?

Bilirkişi raporu, bilirkişi tarafından belli kurallar ve özellikler çerçevesinde hazırlanan rapordur.  Bilirkişi raporları, hakimler ve ya mahkemeler üzerinde bağlayıcı bir delil değildir. Hâkim, karar verirken bilirkişi raporunu ve diğer delilleri değerlendirmekte serbesttir. Bilirkişi; Kanıt toplamak, kanıtın teknik yapısını belirlemek, içeriğini anlamak ve kanıtları değerlendirmek için bir araçtır. Yargıtay, bilirkişi raporunun hâkim üzerinde bağlayıcı olmadığını, delilleri değerlendirme yollarından biri olduğunu kabul etmektedir. Profesyoneller görevlerini tam bir tarafsızlıkla yerine getirmelidir. Bunu yapamayan uzmana, hakimlerin itiraz kurallarına göre itiraz edilebilir.

Bilirkişi Raporu Ne İşe Yarar ?

Bilirkişi raporu ne demek sorusu oldukça merak edilen bir soru olmakla birlikte ne işe yaradığını bilmek de son derece önemlidir. Hakimin uzmanlık ve teknik bilgi gereken bir durum olduğunda başvurduğu bilirkişi; bilirkişi raporunda mevcut konu ile ilgili bilgileri rapor şeklinde sunar.

Bilirkişi Raporu Nasıl Olmalı ?

Bilirkişiler; uzmanlıkları sonunda, yaptıkları işlemleri ve vardıkları sonuçları açıklayan bir raporu, o kuruluşun gerekli gördüğü denetimi de yaptıklarını belirterek yetkili merciye sunar. Mühürlü şeyler de yetkili merciye devredilir ve durum yazılı olarak kaydedilir. 

Bilirkişiler; uzmanlık, özel bilgi veya teknik gerektiren konular dışında, kendi beyanlarında ve sözlü tercümelerde; hâkimin vermesi gereken hukuki durumu ve hükmü veremezler. Bu bağlamda rapor tamamen şeffaf, açık ve net olmalıdır.

Bilirkişilik Raporu Nasıl Yazılmalı ? 

Bilirkişilik raporu nasıl yazılır sorusuna gelince bilirkişi raporunun adli bir değeri olduğu unutulmamalıdır. Bu noktada tüm adli belgeler, belirli kurallara göre belirli bir şekilde yazılmalıdır;

• Raporun Tamlığı: Bu, hakimin mahkeme kayıtlarında sorduğu tüm soruların eksiksiz olarak cevaplandığı anlamına gelir.
• Raporun kısa olması: Gereksiz açıklamalardan kaçınılmalıdır. Öte yandan bilirkişi, uyuşmazlık konusu hususta tarafların iddia ve savunmalarını özetlemek zorundadır. 
• Raporlama şeffaflığı: Bilirkişi elindeki imkanlarla kesin bir sonuca varamıyorsa, bunu dürüstlük görevi gereği raporunda belirtmelidir.
• Bazı durumlarda uzmanların teknik açıklamalar yapması kaçınılmazdır. Bilirkişi, mümkün olduğu kadar sınırlı tutacağı bu ayrıntılara ek olarak, hâkimin ve tarafların raporun vardığı sonuçların gerekçelerini anlamalarını kolaylaştırmalıdır. Uzman, mümkün olduğu kadar soyut kavramları somutlaştırmalıdır.
• Bilirkişiler kurulu oluşturulmuşsa, atanan bilirkişinin uzmanlık alanı mahkemenin ön kararında yer almasına rağmen bilirkişi atanırken, bilirkişiyi anlamak için karar ve hükümler verilmiştir. Özellikle komitede hazırlanan ve çeşitli meslek disiplinlerine ilişkin bilgileri içeren raporlarda hangi konularda uzman olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. Uzmanlık alanlarının adlarının yanında yer alması esastır.

Bilirkişilik Raporu İtiraz Süresi Ne Kadar ? 

Bilirkişi tarafından hazırlanan raporların kopyaları doğrudan savcıya, katılımcıya, onların yerine geçenlere, şüpheli veya sanıklara, savunmalarına veya duruşmada yasal olarak hazır bulunan bir vekile verilebilir; Ayrıca, alındı teyidi ile taahhütlü posta yoluyla da gönderilebilir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda ceza soruşturması ve kovuşturması kapsamında görevlendirilen bilirkişi tarafından hazırlanan rapora itiraz süresi yoktur. Bilirkişiliğin kurulduğu savcılık, hakim veya mahkeme taraflara temyiz için yeterli süre tanır. Örneğin, işin niteliğine göre itirazlar için bilirkişi raporuna beyan süresi 1 hafta veya 3 ay verilebilir. Ceza davalarında bilirkişi raporlarına itiraz, kanun yolu olarak değerlendirilmemelidir. Bilirkişi raporuna itiraz, ortak bir itiraz olarak algılanır. 

İnceleme sonunda savcıya, şüpheli veya sanıklara, savunmaya veya kanuni temsilcisine yeni bir tahakkuk talebinde bulunmaları için süre verilir. Talebi reddedildiği takdirde üç gün içinde makul bir karar verilir. Savcı, müdahil, onun yerine geçen, şüpheli veya sanık, müdafi veya kanuni temsilcisi, dava konusu olduğu veya bilirkişi raporunun hazırlanmasında değerlendirildiği konusunda bir bilirkişiden bilimsel görüş alabilir bu nedenle ek süreye gerek duyulmayabilir.

Bilirkişi Raporu Mahkemeyi Ne Kadar Etkiler?

Bilirkişi, kendi özel ve teknik bilgisine dayanarak danışılacak konuyu değerlendirir ve vardığı sonuçları mahkemeye bildirir. Başka bir deyişle bilirkişi, kendi uzmanlık alanında mahkemeye yardımcı olur. Uygulamada, davanın özel ve teknik bilgisinin gerekli olduğu, çözümü hâkim tarafından bilinmediği durumlarda uygulanır. Başka bir deyişle, hâkimin uzmanlık ve özelliklerine ilişkin bilgisinin yetersiz olması durumunda bilirkişi hâkime yardımcı olacaktır. 

Bilirkişi raporu isteğe bağlı delil olarak kabul edilir ve mahkeme hakimi bilirkişi raporu ile bağlı değildir. Davanın diğer unsurları gibi bilirkişi raporunun değerlendirilmesi de hâkimin takdirindedir. Ancak hakimler, uzmanlık gerektiren, özel veya teknik bilgi gerektiren davalarda profesyoneller için geçerli olduğundan, genellikle  bilirkişi raporlarına dayalı kararlar verirler.

Bilirkişi Raporu Nasıl Alınır ? 

Bilirkişi raporu nasıl alınır ? Hüküm vermede, özel veya teknik bilgi gerektiren hallerde taraflardan birinin talebi üzerine veya bizzat mahkeme, oylama ve bilirkişi görüşü alınmasına karar verebilir. Bu noktada bilirkişiye başvurularak ilgili rapor temin edilir.

Bilirkişi Raporu Çürütme Ne Anlama Gelir ?

Bilirkişi raporu çürütme ne anlama gelir ? Rapordaki eksiklikleri veya hataları düzeltmek ve doğru sonuçlar elde etmek için, raporun zamanında itiraz edilmesi veya bir raporlama uzmanına sunulması çok önemlidir. Zamanın gecikmesi veya iadenin tam olarak yapılmaması durumunda, aleyhinize olan sorunlar çözülmeyecek veya aleyhinize ihmale neden olabilecektir. Bu tarz durumda rapor çürütme de meydana gelecektir.